Fadiş (Gülten Dayıoğlu) Kitabının Özeti, Konusu, Tahlili

Kitabın Adı: Fadiş

Kitabın Yazarı: Gülten Dayıoğlu

Kitabın Konusu:

Yıkılmış bir yuvadan arta kalan Fadiş, Analı babalı bir yuvası olmadığından , çeşitli köy, kasaba, ve kentlerde akrabalardan oluşan değişik ailelerin yanında yaşamak zorundadır. Tek dayanağı annesi Cemile’dir Ama, baba onu ikide bir kaçırıp annesinden uzaklaştırır. Anne, kızının izine düşer onu bulur. Ancak geçim için çalışmak zorunda olduğundan, Fadiş’i aylık yollamak koşuluyla yakınlarına bırakır. Ana kızın yaşamı özlemle sürer. Bir türlü bir araya gelemezler.

Fadiş’in yaşamın zorlukları karşısında gösterdiği direnç, insanlara örnek olmaktadır. Köy ,kasaba, kent yaşamı içinde süren Fadiş ’in serüvenleri, özgündür sevinç coşku, kaygı, korku, acı, yanında örf adetler, gelenek görenekler, insan ilişkileri, sevgi dolu bir yaklaşımla işlenmektedir.

Kitabın Özeti:

Kurtuluş Savaş'ı sırasında Yunanlılar, önlerine gelen her yeri yakıp yıkarak geçmektedir. Toroslu kasabası da bunlardan biridir. Köylüler evlerini tekrar yapar ve bir gün de Naciye Kadın'ın evini yaparlar. Çünkü oğlu savaşta şehit düşmüş, varlıklı olmasına rağmen her şey yanınca küçük kızı ile sokakta kalmıştır. Her şey eski haline döndüğünde Naciye Kadın iş yapamadığı için tarlalarını tek tek satar. Yıllar sonra Naciye Kadın yaşlanıp, hastalandığında geçimlerini kızı Cemile ekin biçerek, erişte keserek yapar. Bir gün kasabaya genç bir terzi gelir. Kasabalılar, onu Cemile ile evlendirmek ister. İki tarafın rızası ile evlenip Cemile, annesi ile onun yanına taşınır. Kamil Bey'in her şeyden sıkılan bir yaratılışı vardır. Sürekli gezilere çıkan Kamil Bey bir gün eve geldiğinde kızı olduğunu görür. Fakat kızına olan sevgisi kötü alışkanlıklarını bırakmasına yardımcı olmaz. Tekrar geziden döndükten sonra şehre yerleşmek istediğini, Cemile'nin de annesi öldükten sonra gelebileceğini söyleyerek gider. Cemile evin kirasını ödeyemeyeceği için eski evine geri döner ve annesi orada hayata gözlerini yumar.

Annesi öldükten sonra yakınları Cemile'ye kocasının yanına gitmesi için baskı yapmaya başlar. Artık baskılar kızmaya dönünce o da mecbur kocasının yanına gider. Kamil Bey burada kendine yeni bir bayanla hayat kurduğu için Cemile'yi istemez. Geldiğine de kızar. Kızı ile tehdit ederek kendinden uzaklaştırır. Hemşerileri Cemile'ye kızı Fadiş'i de kabul edecek bir iş bulur. İstanbul’a gelen anne-kız için hayat istedikleri gibi gitmez. Burada ki evin hanımı Fadiş'i sürekli hor görür. Hanım, Cemile'nin gidecek yeri yok diye yüklendikçe yüklenir. Bir yıl sonra hemşerisi Cemile'nin halini görünce ona başka iş aramaya başlar. İş aradığı sırada Cemile için de işler hiç iyi gitmez. Hanım, Fadiş Cemile'yi ayak bağı oluyor diye onu hizmetli odasına kitler. Bir süre ağlayan kız susunca Cemile çok korkar. Hanımdan anahtarı kapıp hemen kapıyı açar. Bu olay da Cemile'nin işten kovulmasına sebep olur. Ertesi gün kapı dışarı edildiği sırada hemşerisi gelir ve ona yeni iş bulduğunu söyler.

Cemile ve Fadiş yeni yerlerinde memnunken, Kamil Bey çıkagelir. Cemile'den ayrılmak ister. Fakat Cemile ayıp karşılanır diye yanaşmaz. Kamil Bey bunun üstüne oyununu oynamaya başlar. Kendisinin de ayrılmak istemediğini, Akkale de ev tutacağını, sonra onları da yanına alacağını söyler. Cemile'nin yumuşamasından sonra Fadiş'i gezdirmek için alır; bir daha da dönmez. Kamil Bey'in Fadiş'i kaçırdığını anlayan Cemile peşinden gider ama dükkanın el değiştirdiğini görür. İki ay boyunca aradıktan sonra Kamil Bey'in kardeşi ile karşılaşınca nerede olduklarını öğrenir. Fadiş'i teyzesinin oğluna evlatlık vermiştir. Cemile direk Gülsüm Kadın'ın evine gider ama Fadiş evde değildir. Fadiş gelene kadar onu başka eve götürüp orada ikna etmeye çalışırlar. Akşam kızını görmeye giden Cemile, Fadiş'in halini görünce kararını vermiştir. Fadiş başta soğuk davransa da sonra annesinin yanına gider.

Gözünün morluğunu Gülsüm Kadın'ın yaptığını öğrenince kızıyla bir dakika bile orada durmak istemez. Başta engel olmaya çalışsalar da Cemile'nin kızı olduğunu herkes bildiği için başka çareleri kalmaz; gitmelerine izin verirler. Oradan çıkan Cemile ne yapacağını bilemediği bir anda hızır gibi bir amca yetişir. Karısı ile yaşadığı evinde misafir eder. Ertesi gün de İstanbul’a döner. Kızı ile iş bulamayınca kızını kasaba da yaşlı, bir başına geçinen birine her ay harçlık yollamak şartıyla emanet eder. Hem bir işte çalışıp her ay para yollayan Cemile hem de Hafize Nine ile yaşayan Fadiş çok mutludur. Fadiş annesinden bir şeyler geldikçe mutluluktan havalara uçar.

Karın yağdığı bir gün Cemile'den para gelir. Hafize Nine parayı aldıktan sonra Kamil Bey ile karşılaşır. Başta Fadiş'i ondan uzak tutan Hafize Nine, Cemile'nin mektubu ile ne yapacağını bilemez. Kasaba başta onu tutsa da, Cemile'nin mektubu ile Kamil Bey'i tutmaya başlar. Git gel bir şeyler alarak aralarını iyi tutan Kamil Bey Fadiş'i gezdirmek için alır ve bu kez de amcasına götürür. Orada Fadiş'i bırakarak gider. Bir kaç ay sonra Amcası Cemile'ye haber yollar. Cemile zaten onları arıyordur. Fakat bu zamana kadar bulamamıştır. Fadiş'i yanına alamayacağı için kalmasını ister ve para yollamaya başlar. Para ile sevinen amca kalmasına izin verir. Fadiş burada aslında çok iyi değildir. Her sabah soğuk demeden bebek bezi yıkar. Cemile ise bir yol aramaktadır. Çünkü komşularından kızının durumunu hiçte iyi duymaz. Yengesi, Fadiş'in bebeği kucağına aldığını görünce onu evden kovar.

Böylece Fadiş bir kez daha yollardadır. Zehra Kadın’ın yanında kalmaya başlayan Fadiş, evin oğlu Hasan ile de yakın arkadaş olur. Bazen kavga etse de çoğu zaman güzel anlaşmaktadırlar. Köy çocukları da Fadiş'i çok sever. Artık onsuz oyuna bile başlamazlar. Fadiş'i yaşı gelmesine rağmen o sene okula gidemez. Yaşıtlarının gitmesine üzülür. Özellikle Hasan'ın kitap okumasını gördükçe kendi de okumak ister. Zehra Kadın seneye gidebileceğini söyleyince sevinir. Okullar kapanınca Hasan ve arkadaşları ile günler mutlulukla geçer. Cemile'nin yolladığı para ile de evin hali vakti yerindedir. Fadiş ev işlerine de yardım ederek onları memnun etmektedir. Ramazan Bayramı geldiğinde de Cemile hediyeler yollar. Köyün en güzel bayramlığı Fadiş'tedir. Bayram da iki çocuk kavga eder. Zehra Kadın Fadiş'i suçlu bulur. Bu durumda Fadiş üzülerek evden uzaklaşır. Kaybolmasından sonra korkan Hasan da onun değerini anlar ve bir daha hiç küsmezler.

Bu sıra da Cemile ise İstanbul’da Hanım'ın onu oyalamasından dolayı oradan ayrılır. Ankara'da iş bularak oraya gider. Kamil Bey ise onu bularak sonunda istediği boşanmayı elde eder. Ankara'da Hanım'ı; Fadiş'i yatılı okula aldırmak ister. Bu sene okula başlayan Fadiş çok geçmeden sevdiği bu yerden ve arkadaşlarından ayrılmak zorunda kalır.