KİTABIN ADI : Yılanları Öncü
KİTABIN YAZARI : Fakir Baykurt
Kitabın Konusu :
Kitap, yıllar önce bir köyde geçmiş toprak kavgasını anlatır. Bu köy Karataş’tır. Karataş köyünde oğlu Kara Bayram, gelini Haçça ve torunları Ahmet ve Şerife ile yaşayan Irazca köy içerisindeki hiyerarşiye başkaldırı yapmış yerel otorite ile mücadeleye girmiştir. Irazca’nın oğlu Bayram annesi Iraz ve ve karısı Hatça ile yerel güçlere karşı haklı bir mücadele örneği vermektedir.
Kitabın Özeti :
Olay Burdur’un Yeşilova ilçesine bağlı seksen haneli Karataş köyünde geçer. Bayram, köyünün doğru sözlü, bileği kuvvetli delikanlısıdır. Yıllarca bu köyde yaşamış, ömrünü bu topraklarda çalışmaya adamıştır. Az miktardaki toprağıyla geçinmeye, ürününün mahsülünü almak için uğraşır.
Deli Haceli ve karısı Fatma evlerinin çok nemli olmasından yakınarak tam Irazca ve ailesinin kaldığı evin önüne ev yaparlar.
Bayram buna karşı çıkar. Köyün muhtarı bu boş arazinin satılmasına menfaati için, daha olaylar başlamadan önce karşı çıkmadığından, sürekli Haceli denilen o adama destek çıkmak zorunda kalır.
Irazca, kaymakam köye ulaşmadan onun yolunu keser ve hakkını aramak için kaymakamdan destek ister. Kaymakam, kendisi için hazırlanan tüm tertibe ve eğlenceye katılmadan açılışı yapar ve Irazca'nın hakkının verilmesini ister, aksi halde kendisinin dava açacağını söyler. Muhtar kendisinin de suçlanacağını düşündüğü için Haceli'ye verdiği desteği keser ve Kara Bayram'a yanaşmaya çalışır. Haceli'nin bütün yaptıklarından vazgeçeceğini ve bir miktar maddi destek olacağının teminatını verse de Kara Bayram ikna olmaz ve şehre gidip dava açacağını söyler.
Kitaptaki Olayların ve Şahısların Değerlendirilmesi :
Bayram : Delikanlı, mert, cesur, sözüne güvenilir bir delikanlıdır.
Haçça : Bayram’ın karısı, kaderine boyun eğen genç köylü kadınıdır
Haceli : Pısırık, toplumun arkasına sığınan, bencil bir kişilik yapısına sahiptir.
Irazca Ana : Evladının sürekli yanında olan otoriter bir kişilik yapısındadır.
Muhtar : Para düşkünü,sadece kendini düşünen bencil birisidir.
Romanda geçen olaylar insanı etkileyen olaylardır. Muhtarın haksız olmasına karşın dayakla bir işi halledebileceğine inanması gerçekten toplum için derin bir yaradır.
Yazar Hakkında Bilgi - Fakir Baykurt
Fakir Baykurt 1929 doğumludur. Babası 1938, annesi 1978’de ölmüştür. Baykurt, ilkokulu Akçaköy’de bitirmiş, sonra Isparta’daki Gönen Köy Enstitüsü’ne girmiştir. Buradan 1948’de öğretmen çıkmıştır. 1959’da ortaokul öğretmeniyken MEB kararıyla, Yılanların Öcü adlı romanı bahane edilerek, öğretmenlikten uzaklaştırılmıştır. O, sanata şiirle başlamıştır. Yılanların Öcü adlı romanıyla da 1970’te TRT Roman Başarı Ödülü’nü,1971’de TDK Roman Armağanı’nı, Kara Ahmet Destanı ile 1978 Orhan Kemal Roman Ödülü’nü kazanmıştır. Sinemaya ve tiyatroya uyarlanan Yılanların Öcü, yabancı dillere de çevrilmiştir.
ESERLERİ:
ROMAN:
Yılanların Öcü (1954),
Irazcanın Dirliği (1961),
Onuncu Köy (1961),
Amerikan Sargısı (1967),
Tırpan (1970),
Köygöçüren (1973),
Keklik (1975),
Kara Ahmet Destanı (1977),
Yayla (1977),
Yüksek Fırınlar (1983),
Koca Ren (1986),
Yarım Ekmek (1997).
ÖYKÜ: Çilli (1955),
Efendilik Savaşı (1959),
Karın Ağrısı (1961),
Cüce Muhammet (1964),
Anadolu Garajı (1970),
On Binlerce Kağnı (1971),
Can Parası (1973),
İçerdeki Oğul (1974),
Sınırdaki Ölü (1975),
Gece Vardiyası (1982),
Barış Çöreği (1982),
Duirsbug Treni (1986),
Bizim İnce Kızlar (1992),
Dikenli Tel (1998).
TOPLUM-EĞİTİM YAZILARI:
Efkar Tepesi (1960),
Şamaroğlanları (1976),
Kerem ile Aslı(1974),
Kale Kale (1978).
ÇOCUK KİTAPLARI:
Topal Arkadaş,
Yandım Ali, Sakarca, Sarı Köpek, Dünya Güzeli (1985),
Saka Kuşları (1985).
ŞİİR:
Bir Uzun Yol.
ÖDÜLLERİ:
1958 Cumhuriyet Gazetesi’nin Yunus Nadi Roman Armağanı Irazca’nın Dirliği ve Yılanların Öcü ile
1970 TRT Öykü Ödülü Sınırdaki Ölü ile
1970 TRT ve 1971 Türk Dil Kurumu Roman armağanları Tırpan ile
1974 Sait Faik Öykü Armağanı Can Parası ile
1978 Orhan KemalRomanArmağanı Kara Ahmet Destanı ile de
1980 Avni Dilligil Tiyatro Ödülü 1984 Berlin Senatosu Çocuk Yazını Ödülü Almanca’ya çevrilen Barış Çöreği ile
1985 Alman Endüstri Birliği (BDİ) Yazın Ödülü Gece Vardiyası ile
Kitaptaki Olayların ve Şahısların Değerlendirilmesi :
Bayram : Delikanlı, mert, cesur, sözüne güvenilir bir delikanlıdır.
Haçça : Bayram’ın karısı, kaderine boyun eğen genç köylü kadınıdır
Haceli : Pısırık, toplumun arkasına sığınan, bencil bir kişilik yapısına sahiptir.
Irazca Ana : Evladının sürekli yanında olan otoriter bir kişilik yapısındadır.
Muhtar : Para düşkünü,sadece kendini düşünen bencil birisidir.
Romanda geçen olaylar insanı etkileyen olaylardır. Muhtarın haksız olmasına karşın dayakla bir işi halledebileceğine inanması gerçekten toplum için derin bir yaradır.
Yazar Hakkında Bilgi - Fakir Baykurt
Fakir Baykurt 1929 doğumludur. Babası 1938, annesi 1978’de ölmüştür. Baykurt, ilkokulu Akçaköy’de bitirmiş, sonra Isparta’daki Gönen Köy Enstitüsü’ne girmiştir. Buradan 1948’de öğretmen çıkmıştır. 1959’da ortaokul öğretmeniyken MEB kararıyla, Yılanların Öcü adlı romanı bahane edilerek, öğretmenlikten uzaklaştırılmıştır. O, sanata şiirle başlamıştır. Yılanların Öcü adlı romanıyla da 1970’te TRT Roman Başarı Ödülü’nü,1971’de TDK Roman Armağanı’nı, Kara Ahmet Destanı ile 1978 Orhan Kemal Roman Ödülü’nü kazanmıştır. Sinemaya ve tiyatroya uyarlanan Yılanların Öcü, yabancı dillere de çevrilmiştir.
ESERLERİ:
ROMAN:
Yılanların Öcü (1954),
Irazcanın Dirliği (1961),
Onuncu Köy (1961),
Amerikan Sargısı (1967),
Tırpan (1970),
Köygöçüren (1973),
Keklik (1975),
Kara Ahmet Destanı (1977),
Yayla (1977),
Yüksek Fırınlar (1983),
Koca Ren (1986),
Yarım Ekmek (1997).
ÖYKÜ: Çilli (1955),
Efendilik Savaşı (1959),
Karın Ağrısı (1961),
Cüce Muhammet (1964),
Anadolu Garajı (1970),
On Binlerce Kağnı (1971),
Can Parası (1973),
İçerdeki Oğul (1974),
Sınırdaki Ölü (1975),
Gece Vardiyası (1982),
Barış Çöreği (1982),
Duirsbug Treni (1986),
Bizim İnce Kızlar (1992),
Dikenli Tel (1998).
TOPLUM-EĞİTİM YAZILARI:
Efkar Tepesi (1960),
Şamaroğlanları (1976),
Kerem ile Aslı(1974),
Kale Kale (1978).
ÇOCUK KİTAPLARI:
Topal Arkadaş,
Yandım Ali, Sakarca, Sarı Köpek, Dünya Güzeli (1985),
Saka Kuşları (1985).
ŞİİR:
Bir Uzun Yol.
ÖDÜLLERİ:
1958 Cumhuriyet Gazetesi’nin Yunus Nadi Roman Armağanı Irazca’nın Dirliği ve Yılanların Öcü ile
1970 TRT Öykü Ödülü Sınırdaki Ölü ile
1970 TRT ve 1971 Türk Dil Kurumu Roman armağanları Tırpan ile
1974 Sait Faik Öykü Armağanı Can Parası ile
1978 Orhan KemalRomanArmağanı Kara Ahmet Destanı ile de
1980 Avni Dilligil Tiyatro Ödülü 1984 Berlin Senatosu Çocuk Yazını Ödülü Almanca’ya çevrilen Barış Çöreği ile
1985 Alman Endüstri Birliği (BDİ) Yazın Ödülü Gece Vardiyası ile
