Kitabın Adı : Pembe Fili Düşünme
Kitabın Yazarı : Zeynep Selvili Çarmıklı
Kitap Hakkında Bilgi :
Pembe fili düşünmemem gerekiyor. Tamam, o zaman kocaman, gri bir balina düşünürüm. Pembe fili düşünme. Balinalardı değil mi su püskürten? O kadar zaman nefeslerini mi tutuyorlar, ne yapıyorlar? Pembe fili düşünme. Geçenlerde aldığım kitabı da düşünebilirim. Pembe fili düşünme. Çok heyecanlıyım başlamak için. Pembe fili düşünme. Pembe fili düşünmemem lazım. Acaba kaç defa düşündüm? Pembe fili düşünme.
Böyle de düşünmemem lazım galiba. Pembe fili düşünme. Pembe fili düşünme. Mini mini bir kuş donmuştu, pencereme konmuştu. Pembe fili düşünme. Of kaç dakika oldu acaba? Pembe fili düşünme. Dakika tutmayı unuttum galiba. Pembe fili düşünme. Pembe fili düşünme. Acaba telefonum nerede? Kılıfı da pembe! La la la la. Pembe fili düşünme. Pembe fili düşünme.
Kitabın Özeti :
“İlk panik atağımı 28 Kasım 2006’da Miami’de üniversite ikinci sınıftayken geçirdim.”
Pembe Fili Düşünme kitabı bu cümle ile başlıyor. Zeynep Selvili Çarmıklı ilk panik atak geçirdiği andan, psikolog olduğu ana kadar geçirdiği süreci bu kitapla okurlarıyla buluşturuyor. Kitap beş bölümden oluşmaktadır. Kitabın her bir bölümü hem yazardan örnekler hem de konularla ilgili deneylerden oluşuyor. Yazarın kendi deyişi ile “bu bir kişisel gelişim kitabı değil, kişisel kabul kitabı.”
'Zihnimiz doğaçlama hareket eden oyuncuları sevmez. Yazdığımız senaryoyu takip eden hikayeye uygun hareket eden oyuncular ister.'
'Depresyon ile çok sık rastlanan bir diğer kaçırma ve kontrol stres stratejisi ise kişinin depresyonun mutsuzluğunun nedenini bulmak için tekrar tekrar aynı şeyleri düşünmesidir. Bu davranışın psikolojideki adı "ruminasyon"dur. Ruminasyon altında yatan, "Eğer nedenini anlayabilirsem, çözebilirim. Çözebilirsem de bu duygulardan, bu düşüncelerden kurtulabilirim." inancıdır. Ruminasyon, dışarıdan masum görülebilen bir stratejidir; bizlere bir çözüm üretme yolunda olduğumuz yanılgısını verir. Fakat ruminasyon ancak ve ancak daha fazla üzüntüye, strese ve acıya sebep olur. Zira bir şey hakkında düşünmek onu bize daha sık hatırlatır.'
Kitabın arkasındaki metinle ilgili kitabın içindeki açıklama aşağıdaki gibi:
'Zihnimiz herhangi bir şey düşünmeme komutu aldığında bir yandan düşünmememiz söylenen şeyin akla gelmesini, konudan alakasız şeyleri düşünerek engellemeye, diğer yandan düşünmememiz gereken şeyi düşünüp düşünmediğimizi kontrol etmeye çalışıyor. Birinci işlem işe yarasa bile, düşünmememiz gereken şeyi düşünüp düşünmediğimizden emin olma süreci olan ikinci işlem, o şeyin gündemimizde kalmasına neden oluyor... Dış dünyadaki kuralı şu şekilde özetleyebiliriz: Bir şey istemiyorsan onu çözmenin bir yolunu bul bulamıyorsan da ondan kurtul. Fakat dışarıdaki hesap içeriye uymaz. İç dünyamızın kuralı farklıdır: Kaçan kovalanır... Zihnimizin bir tarafı sürekli "Olanlara iyi tarafından baktım. Bakayım şimdi acım ne durumda? Geçmiş mi?" diyerek acıyı yoklar. Yoklanan acı yeniden tetiklenir gündemde kalır. Tıpkı pembe fili fili düşünmemek için bir yandan aklımıza başka şeyler getirmeye çalışmamız gibi...
Deneyiminiz size ne söylüyor? Benimki işe yaramadığını, kendimi daha fazla yormamamı söylüyor... Gelin daha fazla yormayalım artık kendimizi. Biraz dinlenelim. Kazanmak için savaşmayı bırakalım. Pes edip kaybetmeye de oynamayalım. Artık savaş alanından çekilelim.'
Bu paragrafı okuyunca siz de benim gibi, "Ee savaşmayacağız, pes de etmeyeceğiz, o zaman ne yapacağız?" diye sormuş olabilirsiniz. Yazarın önerisi "bilinçli farkındalık". Daha anlaşılır haliyle "anı yaşamak". Bunu da 5 duyumuzun yardımıyla yapmak. Zihin geçmiş yada geleceğe gezintiye çıktığında, onu etrafımızdaki nesnelere bakarak, sesleri dinleyerek, dokunarak, hissederek içinde bulunduğumuz ana çekmek.
Dünyadaki en acımasız ses, bizi sorgulayan, hatalarımızda bize “sen ne yaptın” diyen iç sesimizdir diyor. Bu ses bizi her hatada kendimizi sorgulamaya sürükler ve bir şeyleri yapmaya çalışırken korkuyla yaklaşmamıza sebep olur. O iç sesi, çevrenizde sizi sorgulayanları nasıl susturacaksınız çocukluğunda annesiyle olan anılarıyla örnekliyor. Yazar bize bu kitabın her bölümünde tam anlamıyla “şefkatli bir dost eli” uzatıyor. Çünkü yaşananlar ortak, acılar benzer. Onun çocukken yaşadığı şeyleri okuduğunuzda kendi anılarınız canlanıyor gözünüzde ve üzerinizde bıraktığı etkileri sanki psikolog ile birlikte çözüme kavuşturuyorsunuz. Hayatımızda bizi çıkmaza sokan, takılıp düşmemize neden olan her türlü zorluğun üstesinden gelmemiz için adeta rehberlik ediyor kitap bizlere. Ama bilinenin aksine yönlendirmeden, “onu şöyle yaparsan böyle olur” gibi emir kipleriyle değil, yol gösterici gibi.
'Şu anın nasıl olması gerektiği ile meşgul olmak yerine nasıl olduğu ile ilgilenebilirim. Anı olduğu gibi deneyimlerken, daha farklı olması gerektiğine dair düşüncelerimin, tıpkı otobandan geçen arabalar gibi gelip geçmelerine müsaade edebilirim. Onları oldukları gibi kabul edebilirim.'
'Zihin geçmişe ve geleceğe seyahat edebilir bir düşünceden diğerine geçebilir. Bedense şimdiye çakılıdır. Her zaman şimdiki andadır. Beden zihnimize kıyasla daha yavaştır.'
Carl Rogers'ın kitabından verdiği örnek de çok hoşuma gitti: "Ben güneşin batışını izlerken kendi kendime 'Şu sağ köşedeki turunculuğu azaltalım' demiyorum. Gözlerimin önünde serilişini hayranlıkla izlemekle yetiniyorum."
Hayata da böyle bakmak lazım bence. Değiştiremediğimiz şeyleri olduğu gibi kabul etmek lazım. Ama bunu söylemesi kolay yapması zor.
'Bir hedefi erişmek genellikle ancak geçici bir tatmin sağlıyor: Başarılı olan kişi başarısının hemen ardından sudan çıkmış balık gibi kalakalıyor. Çok geçmeden "Ee şimdi ne olacak" diye düşünmeye başlayarak dertleniyor; "Sırada ne var?" girdabına giriyor.'
Sürekli bir tatminsizlik hali. Yazar bu durumda sonuç odaklı değil süreç odaklı yaşamayı öneriyor. Aslında birşeye sahip olmak hiç bir zaman hayalini kurmak kadar güzel olmuyor. Çünkü hayalini kurduğunuz o mükemmel şey gerçekte o kadar mükemmel olmuyor.