Güliver'in Gezileri Seyehatleri (Jonathan Swift) Kitabının Özeti, Konusu, Tahlili

Kitabın Adı : Güliver'in Gezileri Seyehatleri

Kitabın Yazarı : Jonathan Swift


Kitap Hakkında Bilgi :

Guliver'in Gezileri kitabı; o dönemin İngiltere'sinin alegorik bir anlatımıdır. Eserde insanların bayağı, çirkin, zalim, menfaatperest yönleri eleştirilmektedir. Eserde politika, saray entrikaları, zulüm, bencillik gibi konular ele alınmaktadır. Pek çok mekânı konu alan romanda dünyanın pek çok yerindeki insanların ortak özelliklerine dikkat çekilmektedir.

Gulliver’in Seyahatleri bireyler yerine zihniyetleri hedef alan bir hiciv yapıtından çocuk masalına, bilimkurgu türünün öncülü olmaktan modern romanın öncülü olmaya kadar farklı biçimlerde tanımlanıp algılanan bir yapıttır. Swift’in en başarılı romanı olarak kabul edilen ve hem insan doğası hakkında bir taşlama hem “seyahat romanları” parodisi olan yapıt, İngiliz edebiyatının klasiklerinden biridir. Kitabın bir klasik olmasındaki temel neden, farklı kişilere farklı yönlerden hitap edebilmesidir.Kitabın yazılış öyküsü de ilginçtir. Jonathan Swift, Alexander Pope, John Gay, John Arbuthnot, Henry St. John ve Thomas Parnell’in “Scriblerus Kulüp” adıyla oluşturduğu topluluğun amacı, popüler kitapların edebiyatı istismar ettiğini ortaya koymak, bunu da hiciv yoluyla gerçekleştirmekti. Yazarlar arasındaki işbölümünde Swift’e düzmece “seyahat hikâyeleri”ni taşlamak görevi düştü. Kitapta, Avrupa’da zamanın hükümetleriyle dinler arasındaki farklara yönelik taşlamanın yanı sıra, insanın yolsuzluğa, ahlaksızlığa eğiliminin irdelenmesi ve “eski ile modern”in karşıtlığı tartışması yer alır.
Kitabın Özeti :

Lemuael Güliver, Lonra'da yaşayan oldukça dürüst bir doktordur. Fakat zamanla aşırı dürüst oluşu onun mesleğinde başarısız olmasına neden olur. Bu yüzden Antelope adlı bir gemide doktor olarak görev yapmaya karar verir. Yıl 1688'dir. Gemi, güney denizlerine gitmek üzere yola çıkar. Yolda Van Diemen ülkesinin yakınlarında şiddetli bir fırtına çıkar ve gemi parçalanır. Güliver bu korkunç kazadan kurtulur ve yüzerek bir karaya sığınır. Bitkin düşmüştür, bayılır. Uyandığında kendisinin binlerce iple bağlandığını görür. Boyları on beş santimetre olan insanlar vardır etrafında. Adı Liliput olan bu halk, Güliver'i esir almıştır. Güliver de Liliputlar da şaşkındır. Liliputlar Güliver kadar büyük bir insan şimdiye dek görmemişlerdir. Ona dillerini öğretirler ve krallarının huzuruna çıkarırlar.

Güliver'e yeni bir lakap da takılmıştır: Büyük İnsan Dağı. Zamanla Liliputlar Güliver'i sevmeye başlarlar. Bu arada Liliputlar dışarıda Blefuscu adında bir ülke ile savaşırken içerde de iç çatışmalar cereyan etmektedir. Devlette yüksek topluluklar ve alçak topluluklar adında iki siyasi parti ile Büyük Endianlılar, Küçük Endianlılar adında iki dini grup arasında da mücadele vardır. Güliver, ister istemez saray entrikalarına karışır. Kendisine pek çok düşman edinir. Liliputları düşmandan korur. Fakat yine de sarayın gözüne giremez. Çünkü Liliputların istediği gibi Blefuscudialıları köle hâline getirmeye karşı çıkar. Neticede Blefusculara sığınır.

Adaya bir gün aniden bir gemi yaklaşır ve Guliver bu gemi ile İngiltere'ye gider. Yanında olanları ispat etmek için getirdiği Liliput inekleri de vardır. İngiltere'de ailesi ile bir süre yaşayan Güliver bir süre sonra yeniden seyahat etmeye karar verir ve Hindistan'a doğru yola çıkar. Gemi yolda aniden rotasını şaşırır, bilmedikleri bir ülkede bulurlar kendilerini. Kısa bir zaman sonra Güliver diğer arkadaşlarını kaybeder. Kendisini adada boylan on metreden fazla olan insanların arasında bulur. Burası çok büyük bir ülke olan Brobdingnag'tır. Halkı oldukça kaba devlerden meydana gelmektedir.

Bu ülkenin halkı Güliver'e evcil bir hayvan gibi davranır. Bir köylü onu kafeste sirk aracı olarak kullanmaya başlar. Güliver hastalanır. Bir süre sonra Güliver kraliçeye satılır. Saray halkı bu kadar küçük bir insanı görünce büyük bir şaşkınlık duyarlar. Güliver küçük olduğundan bu ülkede hep sıkıntı çeker. Büyük farelerden kaçmak zorunda kalır, fırtınalarda kocaman dolular başına yağar, pek çok kez boğulma tehlikesi yaşar. Bir süre sonra büyük bir kuş sayesinde bu ülkeden kaçmayı başarır.

Güliver, bir süre İngiltere'de dinlendikten sonra yeniden seyahate çıkar. Bu sefer de karşısına korsanlar çıkar. Güliver, kendini Japonya'nın doğusunda, Balnibardi adasında bulur. Burası garip bir yerdir.

Yüzen bir ada tarafından idare edilmektedir ve havadadır. Halkını ilgilendiren tek şey müzik ve matematiktir. Halk pratik değildir. Beceriksizdir. En çok yaptıkları şey düşünmektir. Projelerinin büyük bir kısmı da aptalcadır.

Güliver'in bundan sonraki durağı Glubbdubrib adaşıdır. Bu adada büyücüler yaşamaktadır. Adanın valisi Güliver'in karşısına pek çok tarihî kahramanın hayalleri getirir. Güliver bunlara sorduğu sorular karşılığında bunlardan aldığı cevaplar dolayısıyla hayal kırıklığı yaşar.

Güliver daha sonra İngiltere'ye döner. 1710 yılında yeniden seyahate çıkar. Geminin kaptanı da kendisidir. Yolda tayfaları gemiyi ele geçirirler. Güliver yeni bir maceraya sürüklenmektedir. Kendisini Yahoo ismindeki pis insanların yaşadığı bir adada bulur. Adayı ise Houyhnhnm adındaki atlar yönetmektedir. Adanın halkı bu atlardan çok korkmaktadır. Güliver atlarla çok iyi anlaşır. Onların daha kibar varlıklar olduğunu görür. Onlara İngiltere hayatını anlatır. Atlar, yalan kelimesini anlayamazlar. Atların İngiltere'de binek aracı olarak kullanıldığına çok şaşırırlar. Güliver bu macerası sırasında insanın kötü bir varlık olduğunu kabul eder ve bu varlıklarla mutlu bir hayat sürer. Fakat bir süre sonra Houyhnhnm Meclisi Güliver'in şekil olarak Yahoolara daha çok benzediğine ve zararlı olabileceğine karar verir. Ondan adayı terk etmesini isterler.

Güliver bir kayıkla adadan ayrılır. Bir Portekiz gemisi onu kurtarır.

Güliver artık insanlardan nefret eden bir kişi olmuştur. Karşısına Mendez gibi iyi insanlar çıktığı halde insanlardan kaçmayı tercih eder. Ailesinin yanında mutlu olamaz.

Güliver artık sadece atların yanında kendini mutlu hissetmektedir.

Kitabın Kahramanları, Kişileri :

Güliver : Dürüst, iyi niyetli, maceraperest bir doktordur.

Glumdalclitch : Brobdingnag halkına mensup bir çiftçinin kızıdır. Güliver'i bir evcil hayvan gibi benimser ve sever.

Petro de Mendez : Portekizli bir kaptan olan bu kişi Güliver'in insanları sevmesi için çalışan, kibar bir kişidir.

Liliputlar : On beş santimetre boyunda bir ırktır.

Yahoolar : Maymunlara benzeyen, pis varlıklardır.

Houyhnhnm : Yahooları yöneten temiz, iyiliksever, atlardan oluşan bir ırktır.